Πρωτεύουσα, συγκοινωνιακός κόμβος, καθώς και εμπορικό και διοικητικό κέντρο του ομώνυμο Νομού. Η πόλη είναι διάσπαρτη με αρχαιότητες και γεμάτη ζωή, με ευχάριστους πεζοδρόμους, μοντέρνα εμπορικά καταστήματα, καφέ και μπαράκια.
Χτισμένη στις παρυφές του λόφου της Περάνθης, στις όχθες του ποταμού Άραχθου (από τον οποίο αρδευόταν η αρχαία Αμβρακία), η Άρτα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το διεθνώς διάσημο γεφύρι της. Ο θρύλος θέλει εντοιχισμένη στα θεμέλιά του τη γυναίκα του πρωτομάστορα. Μετά τη λεηλασία της από τους Ρωμαίους, το 168 π.Χ., οι κάτοικοί της κατέφυγαν στη Νικόπολη. Έχει διατελέσει πολλές φορές πρωτεύουσα, ενώ ως αρχαία Αμβρακία υπήρξε πρωτεύουσα του κράτους του βασιλιά των Μολοσσών, Πύρρου. Το 1204 έγινε πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου και γνώρισε μεγάλη ακμή. Aπέχει 370 χλμ. βορειοδυτικά από την Aθήνα (μέσω Pίου-Aντιρρίου) και 444 χλμ. νοτιοδυτικά από τη Θεσσαλονίκη.
Περιήγηση στην Άρτα:
Στο περιώνυμο γεφύρι της Άρτας, διάσημο για τη μοναδική αρχιτεκτονική του, που ενώνει τις όχθες του Άραχθου. Χτίστηκε στα χρόνια του Δεσποτάτου της Ηπείρου και έχει μήκος 145 μ.
Στα τμήματα των τειχών της αρχαίας Αμβρακίας.
Στο βυζαντινό κάστρο (13ου αι.), όπου κατά την Τουρκοκρατία φυλακίστηκε ο στρατηγός κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, Γ. Μακρυγιάννης με τους συντρόφους του.
Στο υπαίθριο δημοτικό θέατρο, κοντά στην είσοδο του κάστρου, όπου υψώνεται και ο πύργος του ρολογιού.
Στο Λαογραφικό Μουσείο Σκουφά, στο δυτικό τμήμα του γεφυριού, σε ιδιόκτητο νεοκλασικό οίκημα του 1864.
Στο Ιστορικό Μουσείο Σκουφά.
Στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης. Τόπος συγκέντρωσης των κατοίκων με εμπορικά καταστήματα, καφέ και μπαράκια.
Στην εκκλησία της πολιούχου Αγίας Θεοδώρας, αξιόλογο βυζαντινό μνημείο (13ου αι.).
Στην εκκλησία του Αγίου Βασιλείου, μονόκλιτη βασιλική (14ου αι.).
Στην εκκλησία της Παναγίας της Παρηγορίτισσας (13ου αι.), από τις σημαντικότερες βυζαντινές εκκλησίες του ελλαδικού χώρου. Στην τράπεζά της στεγάζεται η αρχαιολογική συλλογή της πόλης.
Στη βιβλιοθήκη του συλλόγου «Σκουφάς».
Στο δημοτικό εκθεσιακό κέντρο.
Στο συνεδριακό κέντρο «Διώνη».
Στο Φαΐκ Τζαμί, πτωχοκομείο του 15ου αι., που περιστοιχίζεται από αιωνόβια δέντρα.
Στο δάσος του λόφου της Περάνθης, όπου λειτουργεί τουριστικό περίπτερο.
Στη Μονή Κάτω Παναγιάς (13ου αι.), στους πρόποδες του λόφου.
Δραστηριότητες
- Ιαματικά μπάνια στις οργανωμένες ιαματικές πηγές Χανοπούλου, κατάλληλα για δερματικές, γυναικολογικές και αρθριτικές παθήσεις.
- Πεζοπορία.
- Ποδήλατο.
Αξίζει να περιηγειθείτε:
Στη Γραμμενίτσα, 4 χλμ. βόρεια, μέσα στους ελαιώνες και τα εσπεριδοειδή, με όμορφη θέα στην Άρτα. Στο χωριό Βλαχέρνα υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας της Βλαχέρνας, του 12ου αι., με δύο τάφους όπου είναι θαμμένοι πιθανόν δεσπότες της Ηπείρου. Στο κοντινό φράγμα του υδροηλεκτρικού σταθμού του Πουρναρίου δημιουργήθηκε η ομώνυμη γραφική τεχνητή λίμνη.
Στο Πέτα, 8 χλμ. ανατολικά, χωριό με παραδοσιακά σπίτια, χτισμένο αμφιθεατρικά σε λόφο με θέα στην πόλη της Άρτας. Αξίζει να επισκεφθείτε την τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Γεωργίου (18ου αι.), στην όμορφη πλατεία με τα πλατάνια και τα παραδοσιακά καφενεία, όπου μπορείτε να δοκιμάσετε ντόπιο τσίπουρο και λικέρ. Στο Μοναστήρι της Παναγίας (18ου αι.), θα δείτε ένα μικρό χρυσοκέντητο επιτάφιο του 1643, δύο επίχρυσες λειψανοθήκες και ευαγγέλιο του 1833.
Στην Aνέζα, 12 χλμ. νοτιοδυτικά, κωμόπολη χτισμένη σε κοιλάδα με πολλά υδρόβια πουλιά. Θα δείτε ερείπια οχυρωματικού κτίσματος της αρχαίας Αμβρακίας στον όρμο του Φιδόκαστρου.
Στο Kομπότι, 14 χλμ. νοτιοανατολικά, κωμόπολη χτισμένη σε περιοχή με ελαιόδεντρα, με αρκετά παραδοσιακά λιθόκτιστα σπίτια και δημόσια κτίρια. Είναι πατρίδα ενός από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, του Νικολάου Σκουφά. Περίφημη είναι η εκκλησία του Αγ Γεωργίου, του 1741.
Στο Kομμένο, 16 χλμ. νοτιοανατολικά. Πεδινό γεωργικό χωριό κοντά σε μικρό ποτάμι που εκβάλλει στη λιμνοθάλασσα του Αμβρακικού Κόλπου.
Στον Αμμότοπο, 17,5 χλμ. βορειοδυτικά, όπου θα δείτε τα ερείπια του αρχαίου οικισμού Ορράον. Στην ευρύτερη περιοχή πραγματοποιείται εξόρυξη της ονομαστής αρτινής πλάκας.
Άρτα: Το μεσαιωνικό κάστρο, όπου φυλακίστηκε ο Μακρυγιάννης, αποτελεί ιστορικό αξιοθέατο
Τόπος διαχρονικής παρουσίας του ελληνικού κόσμου, σημείο συνάντησης ιστορικών και πολιτισμικών εξελίξεων, η σημερινή Άρτα δεν έχει να επιδείξει μόνο το ξακουστό της γεφύρι, αλλά και ένα σημαντικό κάστρο-αξιοθέατο για όλη την Ελλάδα.
Το κάστρο της είναι το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της σημαντικής μεσαιωνικής ιστορίας της Άρτας. Ο λοφίσκος στον οποίο είναι κτισμένο, θεωρήθηκε στρατηγική θέση κι απ' τους αρχαίους Αμβρακιώτες, γι' αυτό εκτός απ' το φρούριο της ακρόπολης που είχαν στο λόφο Περάνθη, περιέβαλαν και την κάτω πόλη με τείχος που περνούσε παρόχθια στη βόρεια καμπή του Αράχθου.
Το κάτω μέρος αυτού του τείχους σώζεται στην ανατολική και βόρεια πλευρά του κάστρου και οι κολοσσιαίοι λαξευμένοι λίθοι του προκαλούν το θαυμασμό. Πάνω στα θεμέλια και σε τμήμα της ανωδομής αυτού του αρχαίου τείχους της Αμβρακίας υψώθηκε το νεότερο κάστρο στα χρόνια του Δεσποτάτου της Ηπείρου.
Eξαιρετικό δείγμα βυζαντινής τέχνης
Το κάστρο είναι χαρακτηριστικό δείγμα βυζαντινής οχυρωματικής τέχνης και χτίστηκε τον 13ο αιώνα από τους Κομνηνούς, τους άρχοντες του Δεσποτάτου της Ηπείρου, για να ενισχύσουν την αμυντική ικανότητα της πρωτεύουσάς τους. Στο βορειοανατολικό του τμήμα είναι χτισμένο πάνω στα στιβαρά τείχη της αρχαίας Αμβρακίας που έχουν μεγαλώσει σε ύψος και έχουν ενισχυθεί με οχυρούς πύργους σύμφωνα με τα μεσαιωνικά πρότυπα.
Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το κάστρο έχασε τη σημασία του γι' αυτό δεν του έγιναν ιδιαίτερες επεμβάσεις και προσθήκες.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή. Σε αυτό φυλακίστηκε μάλιστα ένας από τους ήρωες της επανάστασης, ο στρατηγός Μακρυγιάννης.
Σύμφωνα με τις περιγραφές περιηγητών, έξω από το κάστρο - στο χώρο που απλώνεται μπροστά απ' την κύρια είσοδό του - υπήρχε απ' τα βυζαντινά χρόνια και εξακολουθούσε να λειτουργεί στα χρόνια της τουρκοκρατίας αγορά - το "Εμποριό" κατά το χρονικό των Tocco - γι' αυτό και η περιοχή προσέλκυσε από νωρίς (12ο αιώνας) Εβραίους, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί, έδωσαν το όνομα στη συνοικία - Εβραίικα - και η συναγωγή τους υπήρχε και λειτουργούσε στο χώρο αυτό ως τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Χώρος πολιτισμού
Στο επίσης εντυπωσιακό εσωτερικό του κάστρου είχε χτιστεί παλιότερα ξενοδοχείο Ξενία, που σήμερα είναι ερειπωμένο σε χειρότερη κατάσταση από το Κάστρο. Κάθε καλοκαίρι το Κάστρο της Άρτας φιλοξενεί διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
