Κείμενο: Ηρώ Κουνάδη
Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαδόπουλος
Οι φωτογραφίες στη Βεργίνα απαγορεύονται. Αν το σκεφτείς, έτσι εξηγείται το ότι θα μείνεις άφωνος την πρώτη φορά που θα διαβείς το σκοτάδι της. Τίποτα δεν σε έχει προετοιμάσει γι’ αυτό που πρόκειται να αντικρίσεις. Αν είσαι και λίγο επιφυλακτικός με τα μουσεία εν γένει, περιμένεις στην καλύτερη μερικές προθήκες με χρυσαφένιες λάρνακες. Αν έχεις ακούσει και ότι ο αρχαιολογικός χώρος παραμένει κλειστός, οπότε θα δεις μόνο το μουσείο, έχεις έρθει ως εδώ εμφανώς βαριεστημένος –προτιμούσες να συνεχίσεις τις βόλτες σου στην Μπαρμπούτα και τις όχθες του Τριπόταμου, αλλά έχε χάρη που οι πάντες στη Βέροια επέμεναν να πας.
Παίρνει λίγη ώρα, μέχρι τα μάτια να συνηθίσουν το σκοτάδι, για να συνειδητοποιήσεις ότι αυτό εδώ δεν είναι ένα συνηθισμένο μουσείο. Για την ακρίβεια, δεν έχει καμία σχέση με οποιοδήποτε ορισμό του μουσείου έχεις στο μυαλό σου. Οι τάφοι των μακεδόνων βασιλιάδων –του Φιλίππου Β’, του εγγονού του Αλέξανδρου Δ’, και δύο ακόμη που δεν ξέρουμε σε ποιους ανήκαν– βρίσκονται μέσα στο μουσείο, που είναι περισσότερο αρχαιολογικός χώρος κάτω από τη Γη και λιγότερο μουσείο.
Τα ευρήματα των ανασκαφών (οι λάρνακες με τον ήλιο της Μακεδονίας που έχεις δει σε φωτογραφίες, η πανοπλία του Φιλίππου, διάφορα κοσμήματα και πάει λέγοντας) είναι τοποθετημένα σε προθήκες ανάμεσα στους τάφους, οι οποίες φωτίζονται από ένα απαλό κιτρινωπό φως, που ταιριάζει γάντι με το απόλυτο σκοτάδι και την απόκοσμη ατμόσφαιρα του χώρου.
Οι δε τάφοι είναι φτιαγμένοι σαν μικροί ναοί, με κίονες στις εισόδους τους να στηρίζουν μεγαλοπρεπείς ζωφόρους. Και τα μεγάλα, ημι-φωτισμένα κι αυτά, ταμπλό με τις σημειώσεις του Μανόλη Ανδρόνικου, που γράφει σε εμφανές ακόμα σοκ το 1977 «αν οι υπολογισμοί μας ήταν σωστοί… δεν μπορούσα να το πιστέψω… ηλεκτρισμός στη ραχοκοκαλιά μου… δεν ήταν δυνατόν να κρατάω εγώ τα κόκαλα του Φίλιππου στα χέρια μου» προσδίδουν λίγη ακόμα μεγαλοσύνη στο ήδη μεγαλειώδες του όλου πράγματος.
Από τη Βέροια έρχομαι…
Παρ’ όλο το μεγαλείο της, η Βεργίνα δεν είναι το μόνο highlight μιας εκδρομής στη Βέροια. Η μικρή πόλη των σχεδόν εξήντα χιλιάδων κατοίκων ακροβατεί ανάμεσα στις ιστορικές της μνήμες και το παρόν μιας κομμάτι ευρωπαϊκής πόλης (μια πόλη της οποίας το ιστορικό κέντρο διασχίζει ποτάμι θέτει αυτομάτως σοβαρή υποψηφιότητα για τον τίτλο «ευρωπαϊκή πόλη»). Και έχει κάτι για όλους: από ολοζώντανους πεζόδρομους με café και μπαράκια που απλώνουν τραπεζάκια έξω τα ηλιόλουστα μεσημέρια του χειμώνα, μέχρι πετρόχτιστα σοκάκια να ελίσσονται ανάμεσα σε χρωματιστά αρχοντικά, state of the art μουσεία και βυζαντινές εκκλησίες να χορτάσουν και τον μεγαλύτερο βυζαντινολάτρη.
Οι βόλτες ξεκινούν από την Μπαρμπούτα, την πανέμορφη παλιά εβραϊκή συνοικία με την Συναγωγή των ρωμαϊκών χρόνων, που δε λειτουργεί πια. Επιβλητικά αρχοντικά με κεραμιδένιες στέγες και σαχνισιά (αυτές οι χαρακτηριστικές εξοχές των κτιρίων, που μοιάζουν με κλειστά μπαλκονάκια), πετρόχτιστα δρομάκια που ελίσσονται ανάμεσά τους και στοές που βγάζουν στο σύγχρονο κέντρο της πόλης συνθέτουν το πορτρέτο της. Το δε soundtrack της το παρέχει ο Τριπόταμος που κελαρύζει στο κέντρο της. Στις πλαισιωμένες από φουντωτά πλατάνια όχθες του, που φωτίζονται ατμοσφαιρικά τα βράδια, θα δείτε ζευγαράκια και παρέες να βολτάρουν κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας.
Σχεδόν εξίσου ατμοσφαιρική με την Μπαρμπούτα –αλλά χωρίς ποτάμι– είναι και η Κυριώτισσα, η παλιά χριστιανική συνοικία, στην απέναντι όχθη του κεντρικού δρόμου της πόλης, της οδού Μητροπόλεως. Με τα στενά λιθόστρωτα σοκάκια της, τις στέγες των σπιτιών που σχεδόν ακουμπούν μεταξύ τους, τα μικρά πέτρινα εκκλησάκια πολλά από τα οποία μετρούν δέκα αιώνες ύπαρξης, και τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που δανείζονται τα σπίτια της από την Μπαρμπούτα (όπως τα σαχνισιά που λέγαμε προηγουμένως), είναι να χαίρεσαι να την περπατάς.
Ανάμεσα στις δύο παραδοσιακές γειτονιές που επιβίωσαν από τους δεκαέξι συνολικά μαχαλάδες του 19ου αιώνα, απλώνεται ένα σύγχρονο κέντρο γεμάτο ζωή, εμπορικά καταστήματα, φαρδιούς πεζόδρομους, κεφάτα café, ενδιαφέροντα μουσεία και βυζαντινές εκκλησίες. Ναι, είναι παντού οι εκκλησίες της Βέροιας –είναι πολλές, γι΄αυτό: 42 στο σύνολό τους από τις 72 που υπήρχαν αρχικά, σε μια τόσο μικρή πόλη είναι αρκετές για να της χαρίσουν τον τίτλο Μικρή Ιερουσαλήμ.
Τα… πρακτικά του sightseeing σας
- Το μουσείο-αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας είναι ανοιχτά από Τρίτη έως Κυριακή, από τις 10.00 ως τις 17.00. Το εισιτήριο κοστίζει 8€, και περιλαμβάνει είσοδο και σε δύο μουσεία της Βέροιας: το Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό.
- Το Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας, που απλώνεται σε τρεις ορόφους ενός πολύ ενδιαφέροντος αρχιτεκτονικά κτιρίου, φιλοξενεί –εκτός από τις αναμενόμενες βυζαντινές εικόνες– και καταπληκτικά ψηφιδωτά, ολόκληρο το εσωτερικό ενός αρχοντικού του 5ου αιώνα μ.Χ., και χάρτες της πόλης στα ρωμαϊκά και τα βυζαντινά χρόνια.
- Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βέροιας φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, ευρήματα από τον πρώτο μόνιμο νεολιθικό οικισμό της Ευρώπης που μας είναι γνωστός, την Νέα Νικομήδεια, και από το νεκροταφείο της Βεργίνας.
- Ο δρόμος από την Βέροια προς τη Βεργίνα περνά από το φαντασμαγορικό φράγμα του Αλιάκμονα –που τυγχάνει ο μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας, για όσους δε θυμούνται καλά τη Γεωγραφία του σχολείου. Υπολογίστε μερικές ώρες στάσης για πινκίκ/ βόλτες στις όχθες του, θα σας χρειαστούν.
- Όσοι δεν συμμερίζεστε την άποψη του ελληνικού κράτους ότι η οθωμανική Ιστορία θα έπρεπε να σβηστεί από την συλλογική μας μνήμη, ετοιμαστείτε να απογοητευτείτε κι εδώ, όπως και σχεδόν οπουδήποτε αλλού εντός ελληνικών συνόρων. Τα μνημεία αυτής της περιόδου είναι στην πλειοψηφία τους κλειστά και εγκαταλελειμμένα. Μια ματιά στο εξωτερικό τους αξίζουν, πάντως, οι Δίδυμοι Λουτρώνες, το χαμάμ δηλαδή της εποχής, το Χουνκιάρ Τζαμί, το Ορτά Τζαμί και το Οθωμανικό Διοικητήριο που στεγάζει σήμερα τα δικαστήρια της πόλης. Περισσότερα για καθένα από αυτά εδώ.
Πού θα φάτε
Στα 12 Γράδα, για αξέχαστη δημιουργική κουζίνα εμπνευσμένη από την ελληνική παράδοση, με τοπικές αλλά και μεσογειακές πινελιές. Σκεφτείτε μπριζολάκια μαριναρισμένα με βούτυρο και σάλτσα κόκκινου κρασιού, πατάτα γεμιστή με τυριά και κυβάκια μπέικον, κοτόπουλο σε κρούστα από μαύρο και λευκό σουσάμι και ένα πικάντικο πάντρεμα του ανατολίτικου χούμους με το μεξικάνικο γκουακαμόλε. Υπολογίστε περί τα 20€ το άτομο –ή περί τα 25€ με μια φιάλη κρασί από την ενδιαφέρουσα λίστα του.
Στον Πλάτανο, για καταπληκτικά κρεατικά στη σχάρα, ολόφρεσκο ψάρι μετά ούζου, ή/και πρωτότυπες δημιουργίες σαν την τηγανιά με κρέμα τυριών και το λουκάνικο με γλυκόξινη σάλτσα. Μην χάσετε, επίσης, τα τραγανιστά τηγανιτά κολοκυθάκια –είναι το hit του μενού. Ο λογαριασμός στο τέλος θα κυμανθεί στα 15€ το άτομο, με το απαραίτητο ουζάκι ή τσίπουρο.
Στον έτερο Πλάτανο (στο 39 της Κεντρικής οδού), ένα παραδοσιακό καφενείο που μπορεί να μην σας γεμίσει το μάτι περνώντας απέξω, θα σας γεμίσει… γεύση τον ουρανίσκο όμως με τα παραδοσιακά του μεζεδάκια και τα ντόπια αποστάγματα με τα οποία θα τα συνοδεύσετε –δοκιμάστε οπωσδήποτε τη γράπα, όπως αποκαλούν σε αυτά εδώ τα μέρη το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο (απλή συνωνυμία με την ιταλική grappa). Υπολογίστε περί τα 10-12€ το άτομο.
Στο Vitro Karatzoglou οπωσδήποτε για πρωινό, με σούπερ παραδοσιακή μπουγάτσα. Σημειώστε ότι όσο πιο νωρίς έρθετε, τόσο μεγαλύτερη ποικιλία θα πετύχετε –αν χρειάζεστε συστάσεις, εμείς ορκιζόμαστε στο όνομα της μπουγάτσας με κοτόπουλο, ενώ και η αντίστοιχη με κιμά καίει καρδιές. Έχει και καταπληκτικά γλυκά, αν για κάποιο λόγο σκέφτεστε να απαρνηθείτε την μπουγάτσα του –για επιδόρπιο δεν θα έχετε χώρο, μην ελπίζετε.
Πού θα μείνετε
Στο υπέροχα αναπαλαιωμένο αρχοντικό που στεγάζει το Κόκκινο Σπίτι στην Μπαρμπούτα, πλάι στην όχθη του Τριπόταμου, με το κελάρυσμα του ποταμού για μόνιμο soundtrack σε όλα τα κουκλίστικα δωμάτια. Οι τιμές κυμαίνονται στα 60€ το δίκλινο. Κρατήσεις και μέσω του Booking, από εδώ.
Επίσης στην Μπαρμπούτα, και πλάι στην όχθη του Τριπόταμου, το αριστουργηματικό The House by the River ενοικιάζεται και ολόκληρο αν είστε μεγάλη παρέα. Προσφέρει δύο υπνοδωμάτια, δυο μπάνια με Jacuzzi, ένα πανέμορφο καθιστικό με τζάκι, μια ρουστίκ κουζίνα και δωρεάν ποδήλατα για να βολτάρετε στη Βέροια. Αν είστε δύο άτομα, η τιμή ξεκινά από τα 70€ (ήτοι 35€ ο καθένας) ενώ για έξι άτομα, η τιμή είναι 190€ ανά διανυκτέρευση (ήτοι περί τα 32€ το άτομο), πάντα με πρωινό. Κρατήσεις και μέσω του Booking, από εδώ.
Στο σύγχρονο κέντρο της πόλης, το 3 αστέρων Villa Elia προσφέρει κομψά δωμάτια στις παροχές των οποίων περιλαμβάνεται mini bar, στην τιμή των 55€ το δίκλινο. Κρατήσεις πραγματοποιούνται και μέσω του Booking, από εδώ.
Λίγο έξω από την πόλη, αλλά ιδανικό αν θέλετε να βελτιώσετε τα σλάλομ σας στο Σέλι όταν επιτέλους ανοίξουν τα χιονοδρομικά κέντρα, το Λοζίτσι προσφέρει όμορφα, ευρύχωρα δωμάτια με Jacuzzi, σε τιμές που κυμαίνονται στα 50€ το δίκλινο. Κρατήσεις και μέσω του Booking, από εδώ.
Αν προτιμάτε για βάση σας την Βεργίνα, μια από τις καλύτερες επιλογές είναι το Κτήμα Καλαϊτζή με τα ευρύχωρα, πολυτελή και ρομαντικά διακοσμημένα δωμάτιά του να κυμαίνονται στα 58€ το δίκλινο. Κρατήσεις και μέσω του Booking, από εδώ.
in2life.gr
